06-02-2024

Polska stoi w obliczu piątego co do wielkości kryzysu umiejętności cyfrowych w Unii Europejskiej. Na każdego specjalistę i specjalistkę IT przypada 15 osób bez podstawowych umiejętności cyfrowych, wynika z danych Eurostatu. Grupa 140 uczniów i uczennic z całej Polski – w ramach programu „UsuwaMy bariery!” stworzonego przez fundację Zwolnieni z Teorii i Autopay ze wsparciem SWPS Innowacje – proponuje 24 inkluzywne rozwiązania cyfrowe. Zapewnią one m.in. seniorom i osobom z niepełnosprawnością szkolenia technologiczne oraz wsparcie online. Celem jest umożliwienie im skutecznego uczestnictwa w cyfrowym społeczeństwie. Jest to główne założenie projektu „Jak nie teraz to kiedy?”, realizowanego w ramach praktycznej olimpiady Zwolnieni z Teorii.

• Ostatnie dane Eurostatu pokazują, że tylko 44 proc. Polaków i Polek posiada podstawowe kompetencje cyfrowe. Średnia UE wynosi 56 proc. Równocześnie co 30 osoba pracuje w sektorze ICT (teleinformatycznym).

• Plasuje to Polskę za takimi krajami jak Rumunia, Serbia, Grecja i Bułgaria pod względem dysproporcji umiejętności cyfrowych. Ta wpływa nie tylko na codzienne życie seniorów i seniorek, osób z niepełnosprawnością lub bezrobotnych. Ma również szersze konsekwencje dla gospodarki i zdolności kraju do konkurowania w globalnym sektorze technologicznym.

• Bariery cyfrowe to przeszkody, które utrudniają lub uniemożliwiają osobom korzystanie z technologii cyfrowych i internetu. Obejmują one szeroką gamę problemów – od infrastruktury, przez znajomość języka aż po czytelność stron www. 

• Trwa program „UsuwaMy bariery!” stworzony przez fundację Zwolnieni z Teorii i Autopay, w którym 140 uczniów i uczennic w ramach 24 projektów szuka inkluzywnych rozwiązań technologicznych przy wsparciu mentorów i mentorek z Autopay i SWPS Innowacje.

Cyfryzacja a bariery

Wykluczenie cyfrowe nie tylko ogranicza efektywny dostęp do usług publicznych, ale również utrudnia utrzymanie stałego kontaktu z bliskimi, szczególnie w sytuacjach, gdy osobiste spotkania są ograniczone. – Ponadto, przyczynia się do trudności w pozostawaniu na bieżąco z aktualnymi wydarzeniami krajowymi i światowymi oraz ogranicza możliwości rozwoju i edukacji – tłumaczy Dr Kuba Piwowar, ekspert ds. cyfryzacji z SWPS Innowacje. – Zaangażowanie młodzieży z całej Polski w pomoc osobom doświadczającym trudności w korzystaniu z technologii cyfrowych nie tylko ułatwia im dostęp do tego świata, ale także stara się budować mosty międzypokoleniowe oraz komunikację opartą na wzajemnym szacunku. Rozumienie potrzeb i dawanie głosu tym, dla których świat cyfrowy stanowi wyzwanie, jest jednym z kluczowych kroków w tworzeniu technologii inkluzywnych, otwartych i przyjaznych – dodaje Piwowar.

Bariery cyfrowe dotyczą zarówno problemów infrastrukturalnych – w Polsce około 8 proc. gospodarstw domowych w obszarach miejskich i wiejskich wciąż nie ma dostępu do internetu – jak i niewystarczających regulacji. Pomimo obowiązujących przepisów, które od 2014 roku wymagają udogodnień w usługach telekomunikacyjnych, osoby z niepełnosprawnościami nadal napotykają na przeszkody, takie jak brak funkcji czytania ekranu dla niewidomych. Brak znajomości terminologii i zasad cyberbezpieczeństwa, utrudnia korzystanie z cyfrowych narzędzi nie tylko osobom starszym.

Kto zmniejszy lukę kompetencji pomiędzy specjalistami a wykluczonymi?

Na każdego specjalistę i specjalistkę IT przypada w Polsce 15 osób bez podstawowych umiejętności cyfrowych. Ta wyraźna nierównowaga może się nasilać, jeśli technologie niezbędne w życiu codziennym, będą tworzone bez uwzględnienia potrzeb osób, które już teraz są z nich wykluczone np. osób starszych lub neuroróżnorodnych. Autopay, stojąc w obliczu tego wyzwania, może odgrywać istotną rolę w przełamywaniu tych barier. Już teraz reaguje na to wyzwanie, promując bardziej inkluzywną przyszłość cyfrową, dzieląc się wiedzą z lokalnymi społecznościami i projektując intuicyjne technologie, ułatwiające wszystkim dostęp do nowoczesnych narzędzi.

– Z perspektywy firmy, która zajmuje się płatnościami online, świadomość, że wykluczenie cyfrowe pozostaje jednym z kluczowych problemów, jest dla nas motywacją do działania. Właśnie dlatego zdecydowaliśmy się wesprzeć inicjatywę „UsuwaMY bariery!”, której celem jest zmniejszenie tej dysproporcji poprzez edukację i wsparcie technologiczne. Autopay ma bogate doświadczenie w dziedzinie technologii cyfrowych i chętnie dzieli się tą wiedzą, aby wspierać rozwój cyfrowych umiejętności wśród Polek i Polaków. Wierzymy, że edukacja cyfrowa to klucz do przyszłości, a zaangażowanie się w ten projekt stanowi część naszej misji budowania bardziej inkluzywnej przyszłości online, która będzie usuwać bariery. Współpraca z młodymi, pełnymi pasji osobami to nie tylko szansa na rozwój ich umiejętności, ale szansa również dla nas, aby inspirować się pokoleniem, które patrzy na świat z zupełnie innej perspektywy – mówi Nina Wadowska, PR menadżerka Autopay.

Wsparcie dla lokalnej społeczności

Zwolnieni z Teorii stali się największym programem dla młodych w Polsce dzięki technologii. – Platforma zwolnienizteorii.pl umożliwia każdemu nastolatkowi i nastolatce zrealizować projekt społeczny w prawdziwym życiu dla swojej lokalnej społeczności niezależnie, w jakiej części kraju mieszka. Dzięki inspiracji Autopay wiele z nich podjęło w tym roku temat wykluczenia cyfrowego i razem ze wsparciem merytorycznym tej firmy dokonują realnej zmiany w swoich miastach i miejscowościach – podkreśla Aleksandra Chudaś, dyrektor zarządzająca Fundacji Zwolnieni z Teorii.

Fundacja od dziesięciu lat skutecznie uczy młodzież kompetencji przyszłości, dostosowując edukację do wymagań nowoczesnego świata. W te działania wpisuje się program „UsuwaMY bariery!”, zainicjowany przez Autopay, ze wsparciem SWPS Innowacje. Motywuje on uczniów i uczennice do tworzenia projektów społecznych opartych o ideę inkluzywności technologicznej.

Jednym z realizowanych projektów jest “Jak nie teraz to kiedy?”, w ramach którego zostaną zorganizowane szkolenia dla Cyfrowych Bohaterów – jak nazywają uczestników warsztatów jego współtwórczynie. 

– Projekt „Jak nie teraz to kiedy?” ma na celu nie tylko podnoszenie umiejętności cyfrowych osób starszych, ale przede wszystkim zrozumienie ich wyjątkowych potrzeb, poznanie trudności i okazanie empatii. Już teraz widzimy, że różne grupy społeczne mierzą się z różnymi wyzwaniami w tym obszarze. Nasz projekt to próba pokazania, że znane nam portale, smartfony czy kanały społecznościowe wcale nie są oczywiste dla wszystkich – mówi Patrycja Dulska, współtwórczyni „Jak nie teraz to kiedy?”. – Gdy wielu Polaków zaczęło oglądać streamowane na YouTubie obrady Sejmu, dla równie licznej grupy było to poza zasięgiem ich umiejętności – tłumaczy Dulska.

Zespoły, które zrealizują najciekawsze projekty w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii, będą walczyć o Złote Wilki. To nagrody za najlepsze projekty społeczne w Polsce, przyznawane podczas Wielkiego Finału projektów społecznych, który odbędzie się już w maju. Więcej o programie “UsuwaMY bariery!” na stronie: www.zwolnienizteorii.pl